Budgetteren: nooit meer geld te kort
Houd jij ook een stukje maand over aan het eind van je geld? Je koopt bijvoorbeeld die ene leuke broek, terwijl je ook nog twee weken boodschappen moet doen. Of je hebt al drie keer op het terras gezeten, maar de huur is nog niet betaald. Dit is het verschil in je inkomsten en levensstijl, wat vaak veroorzaakt wordt doordat je geen grip hebt op je budget.
In deze module laat ik je zien hoe je met een aantal eenvoudige stappen weer grip krijgt op je geld. Want zonder dit kun je niet bouwen aan je toekomst en wordt je nooit financieel onafhankelijk. En als je een financiële tegenslag hebt dan heb je gelijk een probleem. Daarom leer ik je in dit hoofdstuk hoe je een realistisch budget kunt opzetten en je dit keer op keer kunt verbeteren.
De eerste stap om overzicht te krijgen in je geldzaken is door al je inkomsten en uitgaven op te schrijven. Dat klinkt heel simpel, en dat is het ook. Dus tijd om aan de slag te gaan.
De drie categorieën van een goed budget
Voor deze opdracht kun je het budget template uit de CW printable bundel gebruiken. Print deze twee keer uit. Eerst maak je een overzicht van je huidige uitgaven, later maken we een overzicht van je gewenste situatie. Schrijf eerst al je maandelijkse inkomsten (na belasting) op een rij. Misschien ben je ondernemer of heb je meerdere inkomsten? Neem dan het minimale bedrag (realistisch gezien) wat er maandelijks netto op je rekening binnenkomt. Nu gaan we naar de uitgaven. We nemen drie categorieën:
Need
In deze categorie zitten al je primaire levensbehoeften en verplichte maandelijkse uitgaven. Denk aan je huur of hypotheek, boodschappen, ziektekosten, verzekeringen enzovoort. Dit wordt waarschijnlijk een lange lijst. Je kunt je rekeningoverzicht erbij pakken om snel inzicht te krijgen in de maandelijks terugkerende kosten. Je Netflix account of de sportschool horen hier niet bij.
Safe
Het lijstje ‘save’ komt gelijk na het lijstje need. Nog voordat we kijken naar de leuke dingen, moet je nadenken over een realistisch maandelijks te sparen bedrag. Bij voorkeur doe je dit met een automatische incasso zodra je jouw salaris ontvangt. Boek het ook gelijk naar een andere rekening, dan zie je niet elke dag het geld staan. Het motto; ik spaar wat er overblijft, gaat dus niet meer op. Sparen hoort een vast onderdeel van je uitgavenpatroon te zijn, en hoor je te zien als ‘Need’ categorie. Dit potje biedt je uiteindelijk financiële zekerheid als er iets misgaat, net zoals bijvoorbeeld je zorgverzekering.
Want
Het derde lijstje is het ‘Want’ lijstje. Hier staat alles wat je niet perse nodig hebt, maar wel wilt hebben. Bijvoorbeeld nieuwe kleding, eten buiten de deur, je Spotify of Netflix abonnement of die tijdschriften die je iedere maand koopt. Wees hier kritisch voor jezelf. Soms zie je dingen als een ‘Need’, maar zijn ze eigenlijk een ‘Want’. Je hebt het niet nodig om te overleven. Denk ook na over uitgaven die niet maandelijks maar ieder kwartaal of jaarlijks terugkomen. Bijvoorbeeld de waterschapsbelasting en afvalstoffenheffing. Pak hiervoor het totaalbedrag en deel het door het aantal maanden dat in de periode zitten waarover je het betaald. Dit bedrag zet je onder ‘Save’ in een Sinkfund. Ik vertel hier later meer over.
Tijd om de bedragen bij elkaar op te tellen
Tel al je inkomsten en de uitgaven in de drie categorieën bij elkaar op. Trek nu het totaal van je uitgaven van je inkomsten af. Kom je geld tekort? Geen zorgen, daar gaan we aan werken. Of houd je misschien geld over? Goedzo!
Hoe je situatie er ook uit ziet, de kans is groot dat je niet tevreden bent met je uitgaven of inkomsten. Anders had je dit artikel waarschijnlijk niet gelezen. Maar zoals ik zei, de eerste stap in het grip krijgen op je uitgaven is het maken van een overzicht. Je hebt je huidige patroon geschetst op een papiertje. Nu is het tijd om een budget op te stellen.
Google sheets is een perfect programma om je budget in bij te houden. Dit is volledig gratis en staat altijd online, waardoor je vanaf ieder apparaat bij je budget kan.
Het is handig om de eerste opzet op papier te maken. Dus bijvoorbeeld op je CW printable template. Als je de eerste versie hebt en hier tevreden mee bent, kun je dit overzetten naar een excel sheet. Zo kun je per maand goed bijhouden of je je aan je budget gehouden hebt of niet, of er extra inkomsten binnenkomen of dat je financiële tegenvallers hebt.
Kijk kritisch naar je uitgaven. Waar kun je op bezuinigen en hoeveel? Stel per onderdeel een realistisch doelbedrag voor jezelf op. Ik wil bijvoorbeeld maar 250 euro per maand aan boodschappen uitgeven. Dat is voor mij en mijn dochter van drie prima te doen. Ik doe mijn boodschappen voornamelijk bij de Lidl en we eten niet zo vaak vlees. Shampoo en conditioner (Ja, dat zit bij mij ook in het boodschappenbudget) koop ik alleen in de aanbieding. Als je wilt bezuinigen, is er best veel mogelijk!
Het budget opstellen
Moneymoneymoney
Je ‘Need’ categorie is waarschijnlijk (en helaas) een van je grootste kostenposten. Zeker als je bijvoorbeeld vrije sector moet huren of andere dure verplichtingen hebt. Probeer hier wel nog even kritisch naar te kijken, kun je bijvoorbeeld overstappen van zorgverzekering of bepaalde dingen afbetalen? Maandelijkse afbetalingen voor eventuele schulden horen ook in deze categorie. Hoe je hier zo snel mogelijk van af komt bespreek ik in het volgende hoofdstuk.
Nu kun je gaan spelen met de cijfers om tot een goede verhouding te komen. Je doel kan bijvoorbeeld een 50/30/20 verhouding zijn. Dit betekend dat 50% van je inkomsten naar de ‘Need’ categorie gaan – 30% naar de ‘Want’ categorie en 20% naar de ‘Safe’ categorie. Voor veel mensen is dat niet gelijk mogelijk, maar dit kan een mooi doel zijn voor de toekomst.
Stel realistische doelen in je budget
Geef je nu maandelijks 50% van je salaris aan ‘Need’ uit, en de andere 50% aan ‘Want’? Dan kan het al een goed doel zijn om de aankomende drie maanden 10% naar ‘Save’ te zetten. Als dit je lukt, kun je hier weer 10% bij zetten. Als je in 1 maand opeens 30% van je salaris wilt sparen, zul je zien dat dit lastig vast te houden is. Je bent namelijk gewend aan een bepaald bestedingspatroon.
Wanneer je gaat starten met sparen, of meer structuur in je spaargedrag wilt toevoegen, kun je een aantal categorieën in gedachte houden. Hieronder kijken we naar een overzicht van verschillende ‘spaarpotjes’.
1. Emergency fund
Het belangrijkste potje. Zelfs als je geen spaarrekening hebt, omdat je denkt dat geld moet rollen of er niet aan toe komt , raad ik je aan om zo snel mogelijk te starten met het aanleggen van je emergency fund. Dit potje bestaat uit minimaal 1000 euro en kan gebruikt worden bij financiële tegenvallers. Bijvoorbeeld als opeens je wasmachine er mee op houd of je na een ziekenhuisbezoek je eigen risico moet aftikken. Onvoorziene en onverwachte uitgaven die je niet binnen je maandbudget kunt betalen.
Als je dit potje niet hebt, dan sta je bij een tegenvaller gelijk je spaarrekening leeg te trekken. Of heb je die spaarrekening misschien niet eens? Dan zul je waarschijnlijk geld moeten lenen, en ben je straks niet aan het sparen maar aan het afbetalen. Dan sta je al 2-0 achter.
Start daarom gelijk met het aanleggen van je emergency fund. Kijk in je budget naar de ruimte die je hebt om te sparen. Als je al aan het sparen bent voor iets leuks of niets specifieks, zet dan ook dit geld voortaan eerst in je emergency fund. Als je die 1000 euro hebt gehaald, dan kun je weer voor leuke dingen gaan sparen.
Misschien kun je 100 euro per maand apart zetten, misschien maar 10. Wat belangrijk is, is dat je dit als prioriteit ziet en zo snel mogelijk die 1000 euro apart hebt. Want je weet nooit wanneer er iets misgaat. Als jij straks een tegenvaller hebt en 400 euro moet ophoesten, dan ben je heel blij dat je gestart bent met je emergency fund, ook als er nog maar 300 euro op de rekening staat.
Heb je niet zoveel ruimte in je budget, kijk dan ook eens naar andere mogelijkheden om je emergency fund aan te vullen. Kun je wat extra diensten pakken? Oppaswerk doen bij je buren of kleding of andere spulletjes verkopen? Er zijn altijd meer mogelijkheden dan je denkt, dus wees creatief.
2. Verwachtte uitgaven
Sommige dingen moet je ieder jaar betalen. Je weet nu al dat die uitgaven weer terugkomen. Daar kun je op anticiperen! Eerder in deze module heb je al een lijst gemaakt van al deze uitgaven. Bijvoorbeeld de wegenbelasting die je ieder kwartaal voor je auto betaald, de afvalstoffenheffing en waterschapsbelasting, een nieuwe bril die je om het jaar nodig hebt of de sport contributie voor je kids. Alle uitgaven waarvan je nu al weet dat ze er aan komen. En waarvan je ook ongeveer weet hoe duur de rekening zal zijn.
Maak hier een lijstje van of gebruik dit template wat ik voor je heb gemaakt in Google sheets. In het template staan ook verschillende voorbeelden, die wellicht ook voor jou gelden. Zet achter het bedrag het aantal maanden dat je hebt totdat de rekening komt. Is het iets wat op kwartaalbasis terugkomt dan zijn dit er dus 3. Is het iets jaarlijks, dan heb je er officieel 12. Behalve als je bijvoorbeeld al halverwege het jaar bent, en nog geen geld apart hebt… Dan heb je nog 6 maanden.
In Google Sheets kun je het totaalbedrag delen door het aantal maanden dat je nog hebt totdat de rekening komt. Nu zie je precies hoeveel je iedere maand apart moet zetten om aan het eind van de periode de rekening zonder moeite te kunnen betalen.
3. Het pretpakket
Ga je helemaal los met kerstcadeaus, wil je ieder jaar luxe op vakantie of doe je iets groots met het jubileum van jou en je partner? Dat zijn allemaal leuke dingen waar je graag genoeg geld voor wilt hebben. Zo voorkom je teleurstellingen. Maak daarom ook een sinkfund voor leuke dingen. Je kunt dit als een generieke pot maken, waarop je iedere maand een x bedrag stort. Of je kunt de verschillende doeleinden en het beoogde bedrag alvast uitsplitsen, net als bij je verwachtte uitgaven.
Ikzelf bankier bij ING en kan daar de verschillende potjes binnen mijn hoofdrekening aanmaken. Zodra mijn salaris binnenkomt, worden de verschillende bedragen automatisch naar mijn sinkfunds overgemaakt. Zo hoef ik hier zelf niet meer op te letten.
Het maakt niet uit hoe je het doet, als je maar start. Daar zul je op de lange termijn profijt om hebben! Geen verassingen meer, en geen stress om geld. Daardoor kun jij al je energie steken in het blijven ontwikkelen van jezelf als persoon.